Cá vàng Ranchu- Đặc điển, cách nuôi dưỡng và chăm sóc

Nuôi cá cảnh trong nhà được xem là yếu tố phong thủy đem lại tài lộc, vượng khí cho gia chủ Do đó,các gia đình hay cửa hàng đã lựa chọn cá cảnh làm vật trang trí và mang yếu tố phong thủy cho gia đình. Trong số những giống cá ưa thích không thể không nhắc tới cá vâng.

Với những người yêu thích cá cảnh thì không nên bỏ qua cá vàng (cá 3 đuôi). Chúng là loài cá cảnh đẹp, phổ biến và khá dễ nuôi nên phù hợp với mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi, đặc biệt là những người mới bắt đầu.

Đặc điểm chung về cá vâng 

Cá vàng (hay cá Tàu, cá ba đuôi, cá vàng ba đuôi) là loài cá nước ngọt nhỏ thường được nuôi làm cảnh. Cá vàng là một trong những dòng cá được thuần hóa sớm nhất và ngày nay vẫn là một trong những loài cá cảnh phổ biến nhất cho cả bẻ cá trong nhà và hồ cá ngoài trời.

Cá vàng ăn được nhiều loại thức ăn khô hay thức ăn nhân tạo nhưng các thức ăn này cần kèm thêm mồi sống. Chúng thích ăn giun đỏ nhỏ bằng sợi (trùn chỉ). Cá vàng háu ăn, tìm mồi liên tục và cũng thải nhiều phân nên cần rút bẩn thường xuyên bằng ống xiphông.

Ranchu

Cá Ranchu là một dòng cá vàng không có vây lưng, có thân hình trứng là dòng cá được lai tạo phát triển. Cá có khả năng bơi lội khoan thai, cử động nhẹ nhàng và duyên dáng cộng với thân hình đáng yêu nên cá Ranchu là loài cá vàng được ưa chuộng nhất ở Việt Nam cũng như trên thế giới

Cá vàng ranchu cũng không có vây lưng và có bướu trên đầu bướu trên đầu phát triển vừa phải và phần lưng ở gốc đuôi cong hơn. Hơn nữa, thân hình cá ranchu không thẳng mà tròn trịa

Đặc điểm nhận dạng cá vàng Ranchu

1.Hình dạng: hình dạng chung của ranchu rất quan trọng. Cần phải có sự cân đối giữa phần đầu, thân và đuôi. Ranchu phải có khả năng bơi lội mạnh khỏe và khoan thai, cử động phải nhẹ nhàng và duyên dáng.

2.Đầu: đầu nên dài, rộng và vuông. Hộp sọ phải to. Khoảng cách giữa hai mắt càng rộng càng tốt. Mắt nên nhỏ và nằm đúng vị trí; không được quá cao hay quá xa về phía trước. Phần mũ hay bướu trên đầu phải thật dày. Nhờ phần bướu mà đầu cá trông sẽ vuông vức. Một con cá ranchu chất lượng phải có bướu phát triển khắp trên đầu, trên cả mang và vùng xung quanh mắt.

3.Thân: lưng phải thật rộng. Cá ranchu không được có vây lưng. Vảy trên lưng phải nhỏ và đều. Khi nhìn từ bên hông, viền lưng bắt đầu từ sau bướu cho đến gốc đuôi, phải cong một cách hoàn hảo. Phần cuối của lưng phải thật dốc gọi là sesagali. Đây là một đặc điểm rất quan trọng ở cá ranchu. Ranchu với lưng dài sẽ có sesagali thuôn; ranchu với lưng ngắn sẽ có sesagali thật dốc. Đuôi và gốc đuôi tạo tành một góc 45 độ.

Bụng nên cân đối hai bên.

Gốc đuôi là phần nối giữa đuôi và thân. Gốc đuôi càng rộng và to thì càng tốt. Gốc đuôi không nên quá dài hay quá ngắn. Đây là điểm rất quan trọng khi đánh giá ranchu.

Vảy nên nhỏ và đều.

4.Vây: vây ngực, vây bụng và vây hậu môn phải nhỏ. Cá ranchu có 1 hay 2 vây hậu môn. Hai vây hậu môn là lý tưởng nhưng một vây không bị xem là lỗi. Vây hậu môn không được nhô ra khi quan sát từ bên trên.

5.Màu sắc: cá ranchu có các màu sau đây:
– Toàn thân và đuôi có màu đỏ đậm.
– Toàn thân và đuôi có màu cam ửng đỏ.
– Hai màu đỏ và trắng.
– Hai màu cam ửng đỏ và trắng.
– Vảy đỏ viền trắng.
– Trắng.

Cách chăm sóc

Dòng cá Ranchu là một trong những giống cá được rất nhiều khách hàng lựa chọn nuôi trong nhà làm cảnh, Ranchu là loại ăn tạp chúng có thẻ ăn được hầu hết các loại thức ăn mà cá khác có thể ăn.từ giun nhỏ, thức ăn  cám cá công nghiệp hay các cây thủy sinh

Tuy nhiên lượng thưc ăn cần thay đổi theo tường giai đoạn phát triển của cá, nên cho ăn vừa phải, thức ăn thừa cần vớt ra khỏi bể, tránh các loại thức ăn ôi thui, hết hạn để tránh cá mang bệnh.

Ranchu bài tiết rất nhiều nên cần thay cước thường xuyên , bể nhỏ cần có máy sục khí mạnh để thanh lọc cặn bẩn.

Các bệnh mà Ranchu thường gặp phải

1. Bệnh đốm trắng

Bệnh đốm trắng (Ichtyopthirius hoặc White spot disease) là căn bệnh dễ nhận biết trên cơ thể, vây của cá thường có các đốm trắng và phát triển tương đối nhanh. Đây là căn bệnh thường gặp, có mức độ lây nhiễm khá nhanh và nếu không được điều trị kịp thời có thể gây tử vong. Bệnh rất dễ phát hiện bởi các nốt thường có màu trắng, rộng chừng 1mm, xuất hiện nhiều trên các vây của cá.

Đây là căn bệnh do các ký sinh trùng dưới đáy bể gây ra. Ban đầu là một nang bào (cyst) có khả năng kháng lại các loại thuốc, sau nở thành hàng trăm ký sinh trùng và bám vào cơ thể cá chủ. Quá trình này làm suy yếu sức khỏe cá, thậm chí có thể tạo ra các lỗ nhỏ li ti trên thân cá và có mức độ phát triển rất nhanh.

- Cách khắc phục: Có nhiều phương pháp hạn chế, trước tiên là tiếp cận với các chuyên gia bác sĩ thú ý để có những lời khuyên bổ ích, vệ sinh sạch sẽ làm sạch các ký sinh trùng gây bệnh, lọc nước sạch đổ vào khử khuẩn, cho cá ăn đều đặn, đủ chất và hợp vệ sinh.

2. Bệnh mục đuôi hoặc vây

Bệnh mục đuôi hoặc vây cá vàng là thuật ngữ nói về căn bệnh hoại mô ở đuôi và vây cá làm cho vây, đuôi dễ bị cụt đi, đặc biệt là ở các mép, gây biến dạng ảnh hưởng đến vẻ đẹp bề ngoài của cá. Phần lớn nguyên nhân gây bệnh là do stress và các điều kiện môi trường xung quanh gây ra và cũng là dấu hiệu đầu tiên nói về tình trạng sức khỏe của cá mà những người nuôi có kinh nghiệm dễ nhận biết.

- Cách khắc phục: Ngoài nguyên nhân gây bệnh do stress còn có các yếu tố cấu thành khác như bể có quá nhiều ký sinh trùng, mật độ cá đông, thiếu ô xy, nước bẩn vv... Khi đã phát hiện được bệnh thì nên khắc phục các tồn tại trên, có thể sử dụng các muối chuyên dụng, thuốc kháng sinh hay sử dụng loại bể hydrogen peroxide.

3. Bệnh nấm

Bệnh nấm (Fungus) là căn bệnh để lại các vết màu nâu, xám xuất hiện từng mảng trên thân cá, thậm chí trên toàn bộ da cá. Nguyên nhân gây bệnh rất đa dạng, kể cả nấm trên miệng lẫn trên thân đều có chung nguyên nhân giống nhau là do ký sinh trùng, do chấn thương, do đánh nhau trong bể, do nước bẩn, vv.

- Cách khắc phục: Trước tiên là giữ vệ sinh nguồn nước bể, thường xuyên thay nước, áp dụng các phương pháp phòng ngừa nấm. Ví dụ như dùng xanh methylene (methylene blue) để vệ sinh bể, lọc nước. Nếu trường hợp cá đã nhiễm bệnh và có các vết thương mở thì nên dùng nước có pha muối với nồng độ 1-3 gam muối/lít.

4. Bệnh táo bón

Bệnh tạo bón (Constipation) thường gặp ở cá vàng khi cá gặp khó khăn trong việc đại tiện, hoặc bị dắt phân lủng lẳng phía hậu môn. Nguyên nhân chính của tình trạng này là do ăn thiếu khoa học, không đủ chất hoặc do ăn quá nhiều thức ăn dạng bột.

- Cách khắc phục: Nên thay đổi khẩu phần ăn cho cá, tăng cường thức ăn thô, thực phẩm sống như sâu bọ, đậu Hà Lan, rau bina... Nếu là thức ăn khô thì trước khi cho ăn nên ngâm nước cho mềm để giúp cá tiêu hóa tốt, giảm bệnh.

5. Bệnh phù nề

Phù nề (Dropsy) là căn bệnh nhiễm khuẩn từ trong cơ thể của cá vàng làm cho cơ thể phù nề và vảy cá bị bong ra gây suy thận ở cá vàng.

- Cách khắc phục: Một trong những phương pháp bảo vệ cá vàng tốt nhất, hiệu quả nhất trước bệnh phù nề là bảo vệ cá không bị ký sinh trùng tấn công, nhằm hạn chế thấp nhất nguy cơ nhiễm khuẩn và hạn chế bệnh thận. Có thể dùng thuốc chống khuẩn cho cá đồng thời vệ sinh bể cá, thay nước thường xuyên đồng thời duy trì nhiệt độ bể thích hợp.

6. Bệnh lồi mắt

Bệnh lồi mắt (Pop eye) là căn bệnh rất thường gặp ở cá vàng giống như bệnh Moor, Celestial và bệnh Water Bubble Eye, đây là căn bệnh làm giảm vẻ đẹp của cá và làm cho cá bị giảm thị lực, thường gây nên bởi nguyên nhân nhiễm trùng nước hoặc bệnh lao và đến nay chưa có cách khắc phục triệt để. Để phòng ngừa cần vệ sinh bể sạch sẽ, thay nước thường xuyên và duy trì nhiệt độ cũng như độ sáng thích hợp cho bể.

7. Bệnh rối loạn bong bóng khi bơi

Rối loạn bong bóng khi bơi (Swim bladder disorder) là căn bệnh làm cho cá nổi định kỳ một bên cơ thể lên mặt nước hoặc diễn ra khi đang bơi, sau khi hết bệnh nó lại trở về trạng thái bình thường. Trường hợp cá nằm nghiêng một bên trên bề mặt nước bất động kể cả khi chạm tay vào thì rất có thể đây là dấu hiệu mắc bệnh thận.

- Cách khắc phục: Nên cho cá ăn thực phẩm ẩm để hạn chế quá trình trương bụng giúp cá dễ tiêu hóa. Tăng cường hàm lượng rau xanh trong thức ăn cho cá, thường xuyên thay vệ sinh nước bể chứa, có thể bổ sung một chút muối trong bể nhằm hạn chế căn bệnh do khuẩn ký sinh trùng gây ra. Nước bể phải đủ lượng ôxy cần thiết, nhiệt độ thích hợp và luôn thay lọc sạch sẽ.